Blog

90. Yaşında
“Cannonball” Adderley

Blog
90. Yaşında “Cannonball” Adderley

27.09.2018

Yazı: Leyla Aksu

Dünyaca tanınmış caz müzisyeni ve janrın en çok ses getiren destekçilerinden olan efsanevi alto saksafoncu “Cannonball” Adderley, 1950’li yıllarda, New York caz sahnesinde janrın tarihinde iz bırakmış, destan olmuş bir akşamda ünlendi. Hard bop ile füzyon stillerinin arasında kendi yolunu bulan ve müziği kadar karizmatik kişiliği ve konuşkanlığıyla da tanınan sanatçı, kariyeri boyunca hatırı sayılır birçok işbirliğine imza atarak birbirinden önemli albümlerde boy gösterdi ve oldukça da geniş bir dinleyici kitlesiyle flört etti. 1975 yılında kaybettiğimiz Adderley şimdi 90 yaşında.  Sanatçının 90 yaşı nedeniyle kariyerine retrospektif bir bakış sunuyoruz.

Efsanevi saksafoncu, Julian Edwin Adderley olarak 15 Eylül 1928 yılında Florida eyaletinde, oldukça müzikal bir ailenin içerisinde dünyaya geldi. Erkek kardeşi ve hayat boyu işbirlikçisi olan kornet sanatçısı ve besteci Nat Adderley, kariyerinin büyük bir kısmında yanı başında yer alsa da sanatçı genç yaşta, bir yandan lisede bando direktörü olarak çalışırken, hızlı bir şekilde kendi adını duyurmaya başladı. Hızlı, eğlenceli çalışı ve keyifli performanslarıyla da yerli caz sahnesini aştı.

Benny Carter, Charlie Parker ve kendisinin “benim için tüm zamanların en büyüğü ve en sevdiğim caz felsefecisi” olarak tanımladığı Duke Ellington gibilerinden ilham alan Adderley, ünlü lakabını ise iri cüssesi ve durmak bilmeyen yeme alışkanlığından dolayı oldukça erken yaşlarda edindi. “Eskiden, okula gittiğim zamanlarda olabilecek her şeyi yerdim, o yüzden çocuklar da bana ‘Cannibal’ (yamyam) derdi. Yetişkinler bu bağlantıyı anlayamadı” böylelikle de isim ağızda yuvarlana yuvarlana sonunda “Cannonball”a dönüştü.

1955 yılında yüksek lisans eğitimi alma gerekçesiyle New York’a taşınan Adderley kardeşler, her şeyi değiştirecek bir gecede kendilerini Greenwich Village’daki Cafe Bohemia’da buldular. O akşam sahne alacak basçı Oscar Pettiford’un grubundaki saksafoncu gecikince, biraz isteksiz bir şekilde olabilecek en zor ve hızlı parça “I’ll Remember April”ı çalmak üzere Adderley sahneye çağrıldı. Profesyonelliği ve hüneriyle seyircileri kalbinden yakaladı. Hemen o gece, aynı sahnede kendine kalıcı bir yer edindi ve “New Bird” ünvanını kazanarak bir de plak şirketiyle anlaşma imzaladı. Kendisi ise “o noktadan sonra, artık teyit edilmiş bir caz müzisyeni oldum” dedi.

Adderley bu unutulmaz geceden sonra tam zamanlı olarak caza yöneldi ve kendi beşlisini kurdu; grup ile 1957’de bir süreliğine yollarını ayırdıklarında Miles Davis’in efsanevi grubunda, John Coltrane ve Bill Evans gibi müzisyenlerin yanında yer aldı. Davis “Cannonball’ın blues köklü alto saksafonunun, Trane’in armonik çalış şekli ve daha serbest formlu yaklaşımı karşısında yeni bir hissiyat yaratacağını hissettim” diyordu. Some Kind of Blue ve Milestones albümlerinde yer alan Adderley’in de Davis ile çalışırken yaklaşımı değişti; onu “tekniğe daha az sarmış” bir hale getirdi. Davis de Adderley’in 1958 tarihli solo çıkarması Somethin’ Else’te konuk olarak boy gösterdi.

1959 yılında, Down Beat dergisinin “Yeni Yıldız” ödülünü kazandıktan sonra Adderley’in beşlisi yeniden bir araya geldi ve “This Here” parçasıyla hemen başarıyı yakaladı. Riverdale yılları olarak bilinen bu dönemden 1963 yılına kadar bir arada kalan grup, oluşturdukları sound’da bop’ı soul ve funk ile bir arada sunarken, bir yandan da dinleyici kitlesini “Mercy, Mercy, Mercy,” Nat Adderley’den gelen “Work Song” ve “Jive Samba” gibi birbiri ardına gelen sürpriz hit şarkılarla genişletti.

Beşlinin deneyselliği, avant-garde ve elektronik unsurlarla Afrika ritimlerine kadar genişlediği sıralarda da Adderley, Capitol plak şirketiyle anlaştı. Caz için sıkça mikrofon karşısına çıkarak televizyon ve filmlerde yer alan, seminerler veren sanatçı, kendine has, eğlenceli stiliyle de seyircisini her zaman bilgilendiriyordu: “Bu onlara müzikal açıdan söyleyeceklerinizle daha yakın bir ilişki kurmalarını sağlıyor ve bunun sağlıklı olduğunu düşünüyorum. Bazıları gidip kornolarının arkasında saklanıyor. Bense benimkinin arkasına saklanmak dışında olabilecek her şeyi yapıyorum…”

 “Geçmiş olmadan gelecek yoktur ve cazın nereden geldiğini anlamayan hiç kimsenin onun nereye gittiğini göstermeye çalışmaya da hakkı yoktur” diyerek bilgi birikiminin altını çizen “Cannonball,” aynı zamanda Walter Booker, Wes Montgomery, Chuck Mangione ve Nancy Wilson gibi isimleri gözüne kestirerek yeni yetenekler keşfetmeye de yatkındı. Adderley’in diğer işbirlikçileri arasında ise Oscar Peterson, Art Blakey, Sergio Mendes, Dinah Washington ve Sarah Vaughan gibi isimler yer alıyor.

“Cannonball” Adderley, “Big Man” adlı folk müzikalini kaydettiği sıralarda, 1975 yılında hayatını kaybetti. John Henry’nin hayatını anlatan bu müzikal, daha sonraki yıllarda Adderley’nin kardeşi tarafından tamamlandı. Kendinden de büyük kişiliği ve yeteneğiyle Adderley, ölümünden bir yıl sonra da Down Beat’in Jazz Hall of Fame’ine alındı.

Bunlar da ilginizi çekebilir

Bizi Takip Edin
TR EN
Etkinlikleri etiketlere göre filtreleyin
18 MAR PZT
1

18:00

Seminer Politika, Güncel Sanat ve Küratörlük

Çevirimiçi Platform – Zoom

19 MAR SAL
-
20 MAR ÇAR
-
21 MAR PER
-
22 MAR CUM
1

18:30

Seminer Kimlik Çıkmazı: Kimlik Sorununa Fenomenolojik Bir Bakış

Akbank Sanat

23 MAR CMT
4

11:30

Çocuk Ne Olacağım Ben

Akbank Sanat

12:00

Çocuk Gördüğüm İstanbul Atölyesi (7 - 12 yaş)

Akbank Sanat

14:00

Çocuk Kağıt Heykeller Atölyesi: Henri Matisse (7 - 12 yaş)

Akbank Sanat

15:00

Atölye İçimizdekiler

Akbank Sanat

24 MAR PAZ
-
25 MAR PZT
4

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( A )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( B )

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( A )

Akbank Sanat

20:00

Seminer Sanat, Çocuklar ve Yaratıcılık Üzerine Farklı bir Bakış

Çevirimiçi Platform – Zoom

26 MAR SAL
7

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( C )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( A )

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Deneyimler (A)

Akbank Sanat

17:30

Söyleşi Deneyimler - Nuri Bilge Ceylan

Akbank Sanat

17:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Söyleşi

Akbank Sanat

20:00

Seminer Sanat, Çocuklar ve Yaratıcılık Üzerine Farklı bir Bakış

Çevirimiçi Platform – Zoom

20:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( B )

Akbank Sanat

27 MAR ÇAR
9

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( D )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( B )

Akbank Sanat

14:00

Atölye Color Correction ve Post Prodüksiyon Atölyesi

Akbank Sanat

14:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Atölye

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Belgesel Sinema (A)

Akbank Sanat

17:30

Söyleşi Belgesel Sinema - Sarah Francis

Akbank Sanat

17:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Söyleşi

Akbank Sanat

20:00

Seminer Sanat, Çocuklar ve Yaratıcılık Üzerine Farklı bir Bakış

Çevirimiçi Platform – Zoom

20:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( C )

Akbank Sanat

28 MAR PER
9

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( E )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( F )

Akbank Sanat

14:00

Atölye Senaryo Atölyesi - Deniz Akçay

Akbank Sanat

14:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Atölye

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( C )

Akbank Sanat

17:00

Söyleşi Film Üretiminde Kitlesel Fonlama

Akbank Sanat

17:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Söyleşi

Akbank Sanat

20:00

Seminer Sanat, Çocuklar ve Yaratıcılık Üzerine Farklı bir Bakış

Çevirimiçi Platform – Zoom

20:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Kısadan Uzuna ( A )

Akbank Sanat

29 MAR CUM
6

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( G )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Özel Gösterim A - Sürdürülebilirlik Temalı Filmler

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( D )

Akbank Sanat

17:30

Söyleşi Gökçe Bahadır - Oyunculuk Üstüne

Akbank Sanat

17:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Söyleşi

Akbank Sanat

20:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( D )

Akbank Sanat

30 MAR CMT
8

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Genç Bakışlar ( A )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Özel Gösterim B - Erişilebilir Filmler

Akbank Sanat

14:30

Atölye Sinemada Erişilebilirlik Atölyesi

Akbank Sanat

14:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Atölye

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( E )

Akbank Sanat

17:30

Söyleşi Kısadan Uzuna - Ozan Açıktan

Akbank Sanat

17:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Söyleşi

Akbank Sanat

20:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( E )

Akbank Sanat

31 MAR PAZ
-
01 NİS PZT
6

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( A )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( A )

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( B )

Akbank Sanat

17:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( B )

Akbank Sanat

18:00

Seminer Cumhuriyet Projeleri ve Sanat

Çevirimiçi Platform – Zoom

20:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( C )

Akbank Sanat

02 NİS SAL
6

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( D )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( C )

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( E )

Akbank Sanat

17:30

Söyleşi Yazmak, oynamak ve yönetmek üzerine - Erkan Kolçak Köstendil

Akbank Sanat

17:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Söyleşi

Akbank Sanat

20:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( D )

Akbank Sanat

03 NİS ÇAR
6

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( E )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( H )

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Özel Gösterim ( C )

Akbank Sanat

17:30

Söyleşi Yönetmenlik Üstüne - Ali Asgari

Akbank Sanat

17:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Söyleşi

Akbank Sanat

20:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( I )

Akbank Sanat

04 NİS PER
1

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( J )

Akbank Sanat

05 NİS CUM
-
06 NİS CMT
-
07 NİS PAZ
-

Etkinliği takviminize ekleyin

E-Bülten'e üye olun