Blog

Sofistike dev: Dexter Gordon

Blog
Sofistike dev: Dexter Gordon

02.05.2019

Yazı: Leyla Aksu
İllüstrasyon: Saydan Akşit

Miles Davis’in şaşırtan hikâyelerinden Billie Holiday’in keder ve acılarına, cazı yaşayanların ağzından dürüst bir şekilde aktarılan otobiyografiler, janrı ve sanatçılarını anlamamızda önemli bir rol oynuyor. İlk bebop tenorlerinden olan ikonik Dexter Gordon da 1990’da hayata veda etmeden önce bu sanatçıların arasında yerini alacaktı. Ancak sağlığı dolayısıyla kitabını bitiremeyeceğini fark eden müzisyen, eşi ve menajeri Maxine Gordon’dan onun için kitabı tamamlamasını istedi. University of California Press tarafından geçtiğimiz Kasım ayında yayımlanan ve bu unutulmaz caz efsanesinin hayatını geniş bir çerçeveye oturtarak ayrıntılarıyla anlatan Sophisticated Giant: The Life and Legacy of Dexter Gordon, bu yıllar önce verilmiş sözün nihai ürünü.

Kuşbakışı, Gordon’un kariyeri cazda geçen bir hayatla sıklıkla bağdaştırdığımız birtakım olayları barındırıyor: olağanüstü bir başlangıç, hapis ve uyuşturucu bağımlılığıyla mücadele, verimli bir Avrupa dönemi ve kendi ülkesinin kıyılarına başarılı bir dönüş. Fakat uzun zamandır beklenen Sophisticated Giant sırf bu hayatın tarihini yazmıyor, dönemin sosyokültürel koşulları ve ırk ilişkileri ile ilgili detaylı araştırmalar, arşiv kayıtları, ilk elden bilgiler ve röportajlar ile sanatçının kendi eliyle yazdığı özel notlar, mektuplar ve şiirlere yer vererek okurlarına biyografi, anı ve kültürel tarih unsurlarını bir arada sunuyor.

Eşinin bu projeye girişmesinin ardındaki motivasyonu anlatan Maxine Gordon, “Bu kitapla yapmak istediği kendi hikâyesini anlatmak değildi. Daha ziyade bir caz müzisyeninin hayatının nasıl olduğunu, etrafındakiler için ne anlama geldiğini ve caz dünyasının ona nasıl sevdiği bir hayat verdiğini anlatmakla ilgiliydi” diyor. Bu doğrultuda kitap, yazarının sadece Dexter Gordon ile olan ilişkisi aracılığıyla değil, bağımsız bir araştırmacı ve caz dünyasının içerisinden gelen biri olarak kişisel deneyim ve uzmanlıklarını kullanıyor. Yüzyıl ortası Amerika’sının sosyopolitik tarihi bağlamında Gordon’ın hayatı ele alınırken de, caz burada dayanışmacı bir camia olarak yansıtılıyor. Kendisinin de dediği gibi, başka kitaplar “1923’te siyah olarak dünyaya gelmenin nasıl bir şey olduğundan bahsetmiyordu... Ben yazmak istediğimin bu türde bir kitap olduğunu biliyordum.”

Dolayısıyla, Sophisticated Giant, Dexter Gordon’ın bir caz müzisyeni olmanın ne anlama geldiğiyle ilgili gözlem ve yazılarına, Sonny Rollins ve Jimmy Heath gibi müzisyenler, Bruce Ludvall ile Michael Cucsuna gibi yapımcılarla röportajlara yer veriyor, bir de ırkçılığın turneleyen müzisyenler üzerindeki etkisini, California’nın sert uyuşturucu yasalarının yıkıcı sonuçlarını ve Gordon’ın yaşadığı sürece hakkında konuşmamayı seçtiği bir dönemin izini sürüyor. 1950’li yıllardaki bu karanlık dönemin boşluklarını doldurmak için devletin arşiv ve kayıtlarına dayanan kitap, bir yandan da sanatçının sıklıkla göz ardı edilen entelektüel merakını, alışılmamış bir ailede büyümesini, edebi bilgisini, James Baldwin ile olan dostluğunu, dil kabiliyetini ve sinemaya olan düşkünlüğünü gün yüzüne çıkarıyor.

Dexter Gordon’ın Oscar adaylığı ve Grammy ödülüne uzanan yolculuğunu hazırlayan ve kariyerini yeniden ateşleyen satır başlarından bir tanesi 1986 yapımı prodüksiyon Round Midnight’dı. Hayatının bu dönemine özellikle odaklanan kitapta, Los Angeles’taki çocukluğundan beri sinemaya karşı beslediği tutkuyu ve filmin caz deneyimine dürüst bir ayna tutabilmesini sağlayan, yazım ve çekim aşamasındaki katkılarının ne denli büyük olduğunu öğreniyoruz. Bunun yanı sıra kitaptaki bir sürpriz içerik de Gordon’ın kendi yazıp üzerinde çalıştığı, Billy Eckstine grubuyla geçirdiği zamanı ve bebop’ın radikal doğumunu konu alan senaryonun başlangıcı. Değerlendirme notlarında sanatçı şu kanaate varıyor: “Doğaçlama müzik yapan biri, başkalarının kurallarına göre yaşayamaz. Sanatın ya da sanatçının ne anlama geldiğini, neden müzik olmadan hiçbir şeyin olamayacağını her zaman anlamayan bir toplumda, sıradan bir gözlemcinin davranış kurallına göre hareket etmek sorun yaratabilir.”

Bunlar da ilginizi çekebilir

Bizi Takip Edin
TR EN
Etkinlikleri etiketlere göre filtreleyin
25 KAS PZT
-
26 KAS SAL
-
27 KAS ÇAR
-
28 KAS PER
1

19:30

Söyleşi Kentsel Bellekte İz Bırakmadan

Akbank Sanat

29 KAS CUM
1

16:00

Atölye Alfabe Deneysel Fotoğraf Atölyesi (Kasım - 1. Grup)

Akbank Sanat

30 KAS CMT
5

12:00

Çocuk Akbank Çocuk Tiyatrosu "Ne Olacağım Ben?"

Akbank Sanat

12:00

Atölye Alfabe Deneysel Fotoğraf Atölyesi (Kasım - 2. Grup)

Akbank Sanat

15:00

Atölye Duyularla Oynamak

Akbank Sanat

16:00

Çocuk Ailece İleri Dönüşüm: Mozaik Atölyesi (4-8 Yaş)

Akbank Sanat

17:15

Çocuk Ailece İleri Dönüşüm: Heykel Atölyesi (4-8 Yaş)

Akbank Sanat

01 ARA PAZ
-
02 ARA PZT
1

18:00

Seminer Küratöryel Stratejiler: Serbest Alanlar ve Bienaller: Sinop Bienali

Çevirimiçi Platform – Zoom

03 ARA SAL
1

19:00

Film Ali: Fear Eats The Soul

Akbank Sanat

04 ARA ÇAR
1

20:00

Dans "Palma" Dans Performansı

Akbank Sanat

05 ARA PER
3

17:00

Panel Türkiye Çocuk Tiyatroları Showcase Programı

Akbank Sanat

18:30

Panel Türkiye Çocuk Tiyatroları Showcase Programı

Akbank Sanat

19:00

Seminer Sergiler Tarihi

Çevirimiçi Platform – Zoom

06 ARA CUM
-
07 ARA CMT
7

12:00

Atölye İleri Dönüşüm Atölyeleri: Köpük Baskı ile Portreler

Akbank Sanat

12:00

Tiyatro Ben de Uçabilirim

Akbank Sanat

14:00

Tiyatro Ben de Uçabilirim

Akbank Sanat

14:00

Çocuk Kağıt Heykeller Atölyesi: Yılbaşı Ağacı (7 - 12 yaş)

Akbank Sanat

15:00

Atölye Partnerle İlişki Dinamikleri ve Temel İletişim

Akbank Sanat

16:00

Çocuk Ailece İleri Dönüşüm: Mozaik Atölyesi (4-8 Yaş)

Akbank Sanat

17:15

Çocuk Ailece İleri Dönüşüm: Heykel Atölyesi (4-8 Yaş)

Akbank Sanat

08 ARA PAZ
-
09 ARA PZT
1

18:00

Seminer İnsanbiçimci Açıdan Sanat, Mimari ve Kentler

Çevirimiçi Platform – Zoom

10 ARA SAL
1

19:00

Film Wings of Desire

Akbank Sanat

11 ARA ÇAR
1

18:30

Seminer Pasajlar

Akbank Sanat

12 ARA PER
2

18:00

Seminer Eleştiri Dilinin Doğuşu, Sınırları ve Açmazları

Çevirimiçi Platform – Zoom

18:30

Seminer Dijital Teknolojiler ve Aklın Kamusal Kullanımı

Akbank Sanat

13 ARA CUM
-
14 ARA CMT
6

12:00

Çocuk Akbank Çocuk Tiyatrosu "Ne Olacağım Ben?"

Akbank Sanat

12:00

Atölye İleri Dönüşüm Atölyeleri: Atık Gıdalar ile Baskı

Akbank Sanat

14:00

Çocuk Sanat Yansıtır: Renkli Duygular (7-12 yaş)

Akbank Sanat

15:00

Atölye Sahnede Karşılıklı Etkileşimi Derinleştirmek

Akbank Sanat

15:30

Çocuk Sanat Dengeler: Geometrik Desenler (5-8 yaş)

Akbank Sanat

17:00

Çocuk Sanat Şekillendirir: Heykel Bahçesi (7-12 yaş)

Akbank Sanat

15 ARA PAZ
-

Etkinliği takviminize ekleyin

E-Bülten'e üye olun