Çağdaş sanat alanındaki gelişmeleri desteklemek ve genç sanatçılara destek olmak amacıyla Resim ve Heykel Müzeleri Derneği ve Akbank Sanat iş birliğiyle düzenlenen Akbank 41. Günümüz Sanatçıları Ödülü Sergisi, jüri üyelerinin değerlendirmeleri sonucunda seçilen 19 sanatçının eserleri ile 14 Eylül – 4 Kasım 2023 tarihleri arasında Akbank Sanat’ta sanatseverlerle buluşuyor.
Sanatçılar
Nazif Can Akçalı, Melike Şevval Akın, Cemil Arslan, Şener Yılmaz Aslan, Mustafa Yasin Aydoğan, Nur Bardakçı, Uğur Bişirici, Ahmet Dündar, Hüseyin Güler, Şeyma Güzelaydın, Yazı Ece Köz, Can Memişoğulları, Nazan Özaras, Okay Özkan, Monica Papi, Defne Parman, Fatih Umdu, Deniz Varlı, Ece Yazıcıgil
Küratör
Ferhat Özgür
Jüri Üyeleri
Derya Bigalı
Hakan Çarmıklı
Cevdet Erek
Gönül Nuhoğlu
Ferhat Özgür
CONATUS
“Conatus”, Baruch Spinoza’nın (1632-1677) 17. yüzyılın ortalarında tamamladığı “Ethica”sının üçüncü kitabında etraflıca yer verdiği bir kavram olarak birçok olguya işaret ediyor. Kendini korumak, var oluşu sürdürmek ve güçlendirmek gibi, insanı işlevselliğe sevk eden edimlerle kökensel bir bağlılık içerisinde olan Conatus, bireyin en iyi şekilde var olmak ve hayatta kalmak için gösterdiği ısrar ve çabanın yanı sıra bir tür kendini gerçekleştirme etiğini de kapsıyor. Conatus, insanın tüm dürtülerini, eğilimlerini ve duygusal yaşantısını belirleyen bir ilke olup, özgürlük ve mutluluk için vazgeçilmedir. Bizlere “Dalga geçmemeli, ağlayıp sızlamamalı, nefret etmemeli ama anlamalıyız” der Spinoza. Ona göre varlıklar yaratıcılıkları ölçüsünde hayatta kalabilirler. Var olma çabası ne kadar güçlüyse, hayatta kalmaya yönelik arzu da o denli güçlüdür. İşte Conatus, bütün bu çabaların özünü oluşturan bir kavram olarak, herhangi bir işi yapmak için ortaya konan gayrete, zorluğa, sürekli çalışmaya ve yaratıcılığa vurgu yapıyor. Zihinsel özerkliği ve sonsuzca bir akışı kapsıyor. İnişler ve çıkışlarla dolu hayatımızda, Conatus varlığımızı dış etkenlere karşı koruyan bir kalkan ve onsuz olamayacağımız bir umut olarak beliriyor.
Sanat da hayata tutunma anlamında bir Conatus değil midir? Akbank 41. Günümüz Sanatçıları Ödülü Sergisi genelde sanat ve felsefe ilişkisi özelde ise düşünce tarihinin en radikal isimlerinden biri olan Spinoza’ya saygıdan hareketle sanatı da hayatın bir gerekliliği olarak Conatus bağlamı içine değerlendirerek, sanatçıları kendi öznel yorumlarını gerçekleştirmeye davet ediyor.
Ferhat Özgür
Küratör
Yararlanılan Kaynaklar:
Alev AKSÜNGER, Mevlüt ALBAYRAK, “Spinoza Felsefesinde “Conatus” Kavramı”, https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2048428
Berk Utkan Atbakan, “Spinoza’da Modus ve Conatus Kavramları Bağlamında Sevinç ve Kader Sorunu”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Anabilim Dalı, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), 2012
Gilles Deleuze, “Spinoza: Pratik Felsefe”, (Çev.Ulus Baker), Norgunk Yay., İstanbul, 2005.
Steven Nadler, “Spinoza: Bir Yaşam”, (Çev: Anıl Duman-Murat Başekim), İletişim Yay., İstanbul, 2008.