Blog

İstanbul’u Caz Şarkılarıyla Adımlamak

Blog
İstanbul’u Caz Şarkılarıyla Adımlamak

03.12.2018

Yazı: Artemis Günebakanlı

28. Akbank Caz Festivali, bu yıl da şehri en çekici haline, caz haline dönüştürdü. Festival programının kadranında yelkovan gibi konserden söyleşiye, seminerden atölyeye yetiştiğimiz 10 gün boyunca İstanbul sokaklarını arşınlarken yeni ve eski birçok şarkı kimi zaman kulağımızda, kimi zaman zihnimizde bize eşlik etti.

Çoğumuzun anılarında İstanbul’un bir köşesiyle özdeşleşmiş bir şarkı ya da albüm vardır. Kanat Atkaya, Ahmet Uluğ, İlhan Erşahin, Rana Uludağ, Elif Çağlar, Ferit Odman, Zülal Kalkandelen, Sumru Ağıryürüyen ve Sami Kısaoğlu bize kendi caz haritalarındaki İstanbul’dan duraklar sundu.

Kanat Atkaya, Arkeoloji Müzesi
Ben Webster – Time on My Hands

1980’lerin sonlarıyla 1990’ların başları arasında Arkeoloji Müzesi’nin bahçesini sığınak olarak kullanırdım. Sıkı bir rockçı idim ve walkman’im (sonraları discman) genellikle “sert” hadiselerle yüklü olurdu. Fakat o sessiz, şahane bahçede, çay içerken (bazen içine ‘tabii kanyak’ da eklenirdi) Miles Davis’in Kind of Blue albümüne ve aslında daha sıkça Ben Webster’ın Soulville albümüne güvenirdim. İki albüm de hala hayattan acil çıkış noktamdır. Soulville’de Oscar Peterson, Ray Brown, Herb Ellis, Stan Levey ve elbette muhteşem Ben Webster’ın yarattıkları atmosfer eşsizdir. Lahitler, dev çınarlar ve “Time on My Hands...”

Ahmet Uluğ, Üsküdar
Herbie Mann – Uskudar

Cazda flüt denince akla ilk gelen isim Herbie Mann olur. 1967 tarihli bu albüme Nesuhi Ertegün ve Arif Mardin prodüktörlük yapmışlar, parçanın düzenlemesi de Arif Mardin’e ait.

İlhan Erşahin, Asmalımescit
İlhan Erşahin’s Istanbul Sessions – Alley Cats

Asmalımescit mahallesinin eski hali öyle ilham vericiydi ki, o hali kaybettiğimize üzülüyorum. Ama biliyorum ki bir gün geri dönecek, belki de Nublu olarak. Babylon’da geçirdiğimiz geceler ve o mahallede olmak ilk üç İstanbul Sessions albümümüze ilham kaynağı olmuştu.

Rana Uludağ, Beyoğlu Balık Pazarı / Beyoglu Fish Market
Buddy Rich – Blowin’ the Blues Away

Annemin ben küçükken Beyoğlu Balık Pazarı’nda bir dükkanı vardı. Ne zaman dükkanına gitsem pazarın içindeki manavların, balıkçıların arasında kısa boyumla önümü göremediğim için yolumu kaybedip kendimi bir dükkan sahibine ağlayarak yön sorarken bulurdum. Bu parçanın bulunduğu albümü ilk dinlediğimde seneler sonra yine Balık Pazarı’ndan geçiyordum ve Blowin’ the Blues Away küçüklüğümdeki o anılarıma soundtrack oldu gibi hissetmiştim.

Elif Çağlar, Balat
Billy Strayhorn – Lush Life

İstanbul’da yaşarken komşu semt Balat’a sık sık kaçardım boş günlerde. Yılların yükünü hala zarafetle taşıyan yorgun binalara baktıkça hep çok sevdiğim, hüzünlü hikayesi olan bir Billy Strayhorn klasiği “Lush Life” çalardı bazen kafamda, bazen kulaklıklarımda. O yüzden Balat’ın şarkısı Lush Life’tır benim için.

Ferit Odman, TRT İstanbul Radyosu
Count Basie – Lil’ Darlin’

Türkiye’de hem radyoculuğu, hem 1982 itibarı ile Big Band kültürünü yaşatan TRT İstanbul Radyosu’nun Harbiye’deki müthiş binasını çok beğenirim. Count Basie’nin bu unutulmaz melodisi bence Radyoevi stüdyolarının duvarlarına işlemiş durumda.

Zülal Kalkandelen, Aya İrini
Bohren und Der Club of Gore – Constant Fear

Aya İrini'nin bahçesi benim için Bohren und Der Club of Gore'un “Constant Fear” adlı parçasıyla eşleşiyor. Aslında orası çoğunlukla Uluslararası İstanbul Müzik Festivali sırasında ziyaret ettiğim bir mekan ve dolayısıyla klasik müzik konserleri ile örtüşmesi beklenebilir ama ben konserlerden biraz önce gidip orada bu parçayı dinlemeyi adet haline getirdim.

Constant Fear'ın hissettirdiği bir tekinsizlik var ama bir yandan da akşam çökerken mavi saatlerin o tuhaf huzurunu da yansıtıyor. İçindeki bu tezat beni hep büyülüyor. Müziğin, Aya İrini'nin görkemli yalnızlığı ve sakinliği ile uyum içinde olduğunu söylemek de mümkün. Bohren und Der Club of Gore, dark ambient ile cazı kendine özgü çarpıcı bir yorumla buluşturuyor. Kendileri, ruhuna felaketlerin etkisi sinmiş karanlık bir tür caz müziği yaptıklarını söylüyorlar. Grubun kurucularından Christopher Clöser ile röportaj yaptığımda müziklerini uzay derinliği, cehennem ya da dünyanın sonunda bir bar ile örtüştürdüklerini söylemişti. Nedendir bilmiyorum ama karamsar bir his veren yavaş baladlar bana iyi geliyor. Fakat Aya İrini'nin bahçesinin cehennem ile ilgisi yok; uzay derinliğine de benzemiyor. Belki dünyanın sonu geldiğinde gidilen bir bar ile ilişkilendirilebilir. Vaktiniz azalmıştır, bahçeden içeri adımınızı attığınız anda artık hiçbir şeyi dert etmeden müziğe bırakırsınız kendinizi. Böylece "Daimi Korku"nun da sonuna gelinir.


Sumru Ağıryürüyen, Yeniköy Bilsak Kulübü
Ella Fitzgerald – Lullaby of Birdland

80’lerin ikinci yarısıydı. Daha neyin ne olduğunu anlamaya çalıştığım yıllarda, ses çıkarmaya birlikte başladığım dostlarımdan Nüket Aruca’nın sesinden dinlediğimi hatırlıyorum. Nüket şarkı söylediğinde ruhu ruhunuzla ve o şarkıyı önceden seslendirmiş bütün güzelim sanatçılarla bağ kurardı adeta. Güçlü, yalın, duygulu. İstanbul caz sahnesini telaşlı bir yıldız gibi tutuşturup gitti. 1987’de bir trafik kazası sonucu kaybettik Nüket’i. Yeniköy caz müziğine kucak açmış öncü kurumlardan Bilsak’ın yazlık mekanıydı. (Sahneyi müthiş güzel müzisyenlerle paylaşmış olmaktan onur duyuyorum.) Sanırım sevgili Tuna Ötenel ile birlikte sahne alıyorlardı bu güzel mekanda. Keşke onun sesinden bir kayıtla dinleyebilsek yeniden.

Sami Kısaoğlu, Beyoğlu/Taksim
Sidney Bechet – Wild Cat Blues
Sidney Bechet – Kansas City Blues

“Çalsın Maksim barın cazbant kolu, çal bre kara köpoğlu, anlatayım Konstantinopl’u…” Bu dizeler Nâzım Hikmet’in 1930’da kaleme aldığı 835 Satır başlıklı şiirinden. Maksim’in ve Beyoğlu’nun en şaşaalı günlerine bir selam. Nâzım Hikmet’in burada caz müziğine vurgu yapması boşuna değil çünkü Frederick Bruce Thomas adındaki işletmeci Maksim’i ilk açtığı dönemde burada çok iyi caz müzisyenleri sahne aldı.  

Osmanlı ve Türkiye’ye hem eğlence hayatını hem de caz kültürünü getirmiş olan Frederick Bruce Thomas, New York Times gazetesinin 8 Temmuz 1928 tarihli sayısında “Jazz’ın Sultanı” olarak anılır. 1920 sonrasında özellikle Rusya’daki devrimden kaçarak gelen çok iyi caz müzisyenlerini ağırladı Maksim gazinosu. Bu nedenle İstanbul’da ilk defa caz müziğinin duyulduğu yerlerden biri olması açısından önemlidir. Bu paralelde listeye eklemek istediğim şarkı ise dönemin ruhunu yani caz çağını yansıttığını düşündüğüm bir müzisyen olan Sidney Bechet’den “Wild Cat Blues” ve “Kansas City Man Blues.”




Bunlar da ilginizi çekebilir

Bizi Takip Edin
TR EN
Etkinlikleri etiketlere göre filtreleyin
18 MAR PZT
1

18:00

Seminer Politika, Güncel Sanat ve Küratörlük

Çevirimiçi Platform – Zoom

19 MAR SAL
-
20 MAR ÇAR
-
21 MAR PER
-
22 MAR CUM
1

18:30

Seminer Kimlik Çıkmazı: Kimlik Sorununa Fenomenolojik Bir Bakış

Akbank Sanat

23 MAR CMT
4

11:30

Çocuk Ne Olacağım Ben

Akbank Sanat

12:00

Çocuk Gördüğüm İstanbul Atölyesi (7 - 12 yaş)

Akbank Sanat

14:00

Çocuk Kağıt Heykeller Atölyesi: Henri Matisse (7 - 12 yaş)

Akbank Sanat

15:00

Atölye İçimizdekiler

Akbank Sanat

24 MAR PAZ
-
25 MAR PZT
4

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( A )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( B )

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( A )

Akbank Sanat

20:00

Seminer Sanat, Çocuklar ve Yaratıcılık Üzerine Farklı bir Bakış

Çevirimiçi Platform – Zoom

26 MAR SAL
7

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( C )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( A )

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Deneyimler (A)

Akbank Sanat

17:30

Söyleşi Deneyimler - Nuri Bilge Ceylan

Akbank Sanat

17:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Söyleşi

Akbank Sanat

20:00

Seminer Sanat, Çocuklar ve Yaratıcılık Üzerine Farklı bir Bakış

Çevirimiçi Platform – Zoom

20:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( B )

Akbank Sanat

27 MAR ÇAR
9

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( D )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( B )

Akbank Sanat

14:00

Atölye Color Correction ve Post Prodüksiyon Atölyesi

Akbank Sanat

14:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Atölye

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Belgesel Sinema (A)

Akbank Sanat

17:30

Söyleşi Belgesel Sinema - Sarah Francis

Akbank Sanat

17:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Söyleşi

Akbank Sanat

20:00

Seminer Sanat, Çocuklar ve Yaratıcılık Üzerine Farklı bir Bakış

Çevirimiçi Platform – Zoom

20:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( C )

Akbank Sanat

28 MAR PER
9

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( E )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( F )

Akbank Sanat

14:00

Atölye Senaryo Atölyesi - Deniz Akçay

Akbank Sanat

14:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Atölye

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( C )

Akbank Sanat

17:00

Söyleşi Film Üretiminde Kitlesel Fonlama

Akbank Sanat

17:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Söyleşi

Akbank Sanat

20:00

Seminer Sanat, Çocuklar ve Yaratıcılık Üzerine Farklı bir Bakış

Çevirimiçi Platform – Zoom

20:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Kısadan Uzuna ( A )

Akbank Sanat

29 MAR CUM
6

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( G )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Özel Gösterim A - Sürdürülebilirlik Temalı Filmler

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( D )

Akbank Sanat

17:30

Söyleşi Gökçe Bahadır - Oyunculuk Üstüne

Akbank Sanat

17:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Söyleşi

Akbank Sanat

20:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( D )

Akbank Sanat

30 MAR CMT
8

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Genç Bakışlar ( A )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Özel Gösterim B - Erişilebilir Filmler

Akbank Sanat

14:30

Atölye Sinemada Erişilebilirlik Atölyesi

Akbank Sanat

14:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Atölye

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( E )

Akbank Sanat

17:30

Söyleşi Kısadan Uzuna - Ozan Açıktan

Akbank Sanat

17:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Söyleşi

Akbank Sanat

20:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( E )

Akbank Sanat

31 MAR PAZ
-
01 NİS PZT
6

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( A )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( A )

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( B )

Akbank Sanat

17:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( B )

Akbank Sanat

18:00

Seminer Cumhuriyet Projeleri ve Sanat

Çevirimiçi Platform – Zoom

20:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( C )

Akbank Sanat

02 NİS SAL
6

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( D )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( C )

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Festival Kısaları ( E )

Akbank Sanat

17:30

Söyleşi Yazmak, oynamak ve yönetmek üzerine - Erkan Kolçak Köstendil

Akbank Sanat

17:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Söyleşi

Akbank Sanat

20:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( D )

Akbank Sanat

03 NİS ÇAR
6

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Dünyadan Kısalar ( E )

Akbank Sanat

13:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( H )

Akbank Sanat

15:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Özel Gösterim ( C )

Akbank Sanat

17:30

Söyleşi Yönetmenlik Üstüne - Ali Asgari

Akbank Sanat

17:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Söyleşi

Akbank Sanat

20:30

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( I )

Akbank Sanat

04 NİS PER
1

11:00

20. Akbank Kısa Film Festivali

Perspektif ( J )

Akbank Sanat

05 NİS CUM
-
06 NİS CMT
-
07 NİS PAZ
-

Etkinliği takviminize ekleyin

E-Bülten'e üye olun