Blog

Sessiz Filmlere Hayat Veren Caz Tınıları

Blog
Sessiz Filmlere Hayat Veren Caz Tınıları

09.12.2019

Tanınmış sessiz filmler için caz müzisyenleri tarafından özel olarak hazırlanan yeni müziklerden çarpıcı bir seçki.

Yazı: Cem Kayıran

5-9 Aralık tarihleri arasında gerçekleşen 6. Uluslararası İstanbul Sessiz Sinema Günleri vesilesiyle, sessiz sinema disiplininin müzikle kesiştiği alanları keşfetmeye devam ediyoruz. Özellikle caz müzisyenlerinin yeni seslerle bir kez daha hayat verdiği sessiz filmler, son yıllarda sayısı gittikçe artan özel projelerle farklı ve özel seyir deneyimleri vaat ediyor.

Film müziği hazırlamak, belki de her müzisyenin ya da bestecinin kendine biçtiği önemli meydan okumalardan biri. Üretim sürecini başka bir estetik ile ya da disiplinle birleştirmek, anlatıya göre farklı ses paletlerinin peşine düşmek ya da bir atmosferin yaratılmasına işitsel bir kurguyla eşlik etmek başlı başına tazeleyici bir deneyim. Bu dosyamızda değineceğimiz projeler ise herhangi bir film müziği çalışmasından keskin bir şekilde ayrılan işler. Tanınmış sessiz filmler için caz müzisyenleri tarafından özel olarak hazırlanan yeni müziklerden bahsedeceğiz. Bunlar arasında bir sahnede filmin gösterildiği perdenin önünde canlı performans ile seslendirilen bestelerden bir stüdyoda kaydedilip albüm formatında sunulmuş projeler var.

Dave Douglas – Keystone

ABD’nin serbest caz sahnesinin en üretken müzisyenlerinden biri olan trompetçi Dave Douglas’ın 2005 yılında yayınladığı Keystone albümü, Roscoe ‘Fatty’ Arbuckle’ın sessiz filmlerine eşlik etmek üzere bestelenmiş şarkılardan oluşuyor. Greenleaf Music etiketiyle yayınlanan albüm, parçaların olduğu CD’nin yanı sıra 1916 yılında çekilen Fatty and Mabel Adrift ve albümün ikinci şarkısı “Just Another Murder”ın üzerine kurgulandığı sahnelerden oluşan bir kolajın yer aldığı DVD’yle birlikte satışa çıktı. Tüm kompozisyonları ve prodüksiyonu Dave Douglas’a ait olan albüm, müzisyenin diskografisinin tam 25. uzunçaları.

Alloy Orchestra – Man With The Movie Camera (Live at Third Man Records)

1991’de Massachusetts’te kurulan Alloy Orchestra, buluntu eşyalar, perküsyonlar ve tuşlu çalgılarla klasik dönem sessiz film örneklerine yaptığı harika soundtracklerle tanınıyor. İlk albümü New Music for Silent Films’i 1994’te yayınlayan Alloy Orchestra, grubun kurucu üyelerinden Caleb Sampson’ın ölümünün ardından 1990’ların sonlarında üretimine ara vermişti. Ekibe Mission of Burma grubundan tanıdığımız Roger Miller’ın katılmasıyla bugünkü halini alan ekip, dünyanın dört bir yanında sine-konserler vermeye devam ediyor. Listemizde yer verdiğimiz bu albüm de Jack White’ın meşhur plak şirketi Third Man Records’ın stüdyosunda gerçekleşen bir canlı performans kaydı. Alloy Orchestra, yalnızca plak formatında yayınlanan albümde 1929 yapımı Sovyet filmi Man With The Movie Camera’ya eşlik ediyor.

Marc Ribot – Silent Movies

Çok yönlü müzisyen Marc Ribot’nun 2010 çıkışlı albümü Silent Movies, kimi klasikleşmiş kimi daha yayınlanmamış kimi de tamamen hayal ürünü sessiz filmler için yapılmış 13 solo gitar bestesinden oluşuyor. Albümdeki bazı parçalarda Ribot’a ses tasarımlarıyla Keefus Ciacia da eşlik ediyor. Müzisyenin Silent Movies’deki kompozisyonları başlı başına o kadar duygu yüklü ki eşlikçi bir görsel olmadan bile sinematik bir anlatı gözlerinizde canlanıyor. Albümün ikinci şarkısı “Delancey Waltz”, John Malkovich’in aynı isimli yayınlanmamış kısa filmi için yazılmış. Silent Movies ve yaratım süreci hakkında NPR’a bir röportaj veren Ribot, filmler için müzik yapmanın kendisi için tamamen farklı endişe unsurları getirdiğini ve bunun da yaratıcı anlamda “eğlenceli” olduğunu söylüyor.

Wynton Marsalis – Louis

Listedeki diğer projelerden ayrı bir yerde duran özel bir çalışmaya geldi sıra. Aynı zamanda bir müzisyen olan Dan Pritzker’in yönetmenliğini üstlendiği 2010 yapımı sessiz film Louis, efsanevî müzisyen Louis Armstrong’un çocukluk yıllarından ilham alınarak çekilmiş. Çocuk Louis Armstrong’un ilk kornetini edinme hikâyesini anlatan 90 dakikalık filme Wynton Marsalis’in orijinal besteleri eşlik ediyor. Düzenlemelerini filmdeki sahnelerin üzerine tam olarak oturacak şekilde yapan Marsalis, filmin prömiyer turnesi kapsamında birçok özel salonda Louis eşliğinde canlı performanslar sergiledi. Sepia tonlarıyla klasik döneme bir saygı duruşu olarak kurgulanan filmin müzikleri arasında Marsalis’in orijinal kompozisyonlarının yanı sıra Duke Ellington ve Jelly Roll Morton gibi isimlerin bestelerine yapılmış yeni düzenlemeler de mevcut.

DJ Spooky & Kronos Quartet – Rebirth of a Nation

Amerikan film tarihinin en önemli yapımları arasında gösterilen fakat ırkçılığı normalleştirdiği gerekçesiyle uzun yıllardır pek çok tartışmanın odağında yer alan D.W. Griffith imzalı Birth of a Nation filmi, deneysel hip hop prodüksiyonlarıyla tanınan DJ Spooky’nin sıra dışı projesiyle yeniden hayat buldu. Rebirth of a Nation ismini taşıyan ve 2004’ten bu yana farklı formatlarda sahnelenen proje, DJ Spooky’nin remiks yeteneklerini sessiz film estetiğiyle buluşturuyor. Zaman içinde çok daha geniş çaplı bir proje halini alan ve sahnede DJ Spooky’ye Kronos Quartet’in eşlik ettiği bir kompozisyona evrilen Rebirth of a Nation, dünyanın dört bir yanındaki festivallerdeki sine-konserlerin ardından 2017’de CD/DVD seti olarak yayınlandı.

Bunlar da ilginizi çekebilir

Bizi Takip Edin
TR EN
Etkinlikleri etiketlere göre filtreleyin
18 EYL PZT
-
19 EYL SAL
-
20 EYL ÇAR
-
21 EYL PER
1

18:30

Söyleşi Akbank 41. Günümüz Sanatçıları Ödülü Sergisi Sergi Konuşmaları: "Spinoza'ya Saygı"

Akbank Sanat

22 EYL CUM
-
23 EYL CMT
1

20:30

Konser Mercan Dede Live DJ Set with Secret Tribe

Müze Gazhane

24 EYL PAZ
3

11:00

Konser Yarkın Duo (Nağme Yarkın & Baturay Yarkın)

Sakıp Sabancı Müzesi

14:00

Söyleşi fugamundi x Mert Pekduraner Caz Dinleme Kulübü

Bant Mag. Havuz / Bina

19:00

Atölye Jazz-hop Junction: Da Poet ile Beatmaking Atölyesi

Kolektif House Moda

25 EYL PZT
1

21:00

Konser Al Di Meola

AKM Tiyatro Salonu

26 EYL SAL
2

19:00

Konser Kâmil Özler Trio & Yasemin Özler

Akbank Sanat

20:00

Konser Sub-Rehavi

Yeldeğirmeni Sanat Merkezi

27 EYL ÇAR
4

19:00

Konser Yumi Ito

Akbank Sanat

20:00

Konser Neşet Ruacan, Cem Tuncer, Yarkın Tuncer

Yeldeğirmeni Sanat Merkezi

20:30

Konser Mert Pekduraner

Çevre Tiyatrosu / Semaver Kumpanya

22:00

Konser KAM x Yasemin Mori

Bova

28 EYL PER
2

18:30

Konser Onur Çalışkan

CoBAC Workspace Terrace Garden

21:00

Konser All Night Jazz: BOSQ, Zeynep Erbay, Recep Şencan

Frankhan

29 EYL CUM
2

20:30

Konser Terence Blanchard featuring the E-Collective with Turtle Island Quartet

Zorlu PSM, Turkcell Platinum Sahnesi

22:00

Konser Ayyuka

Babylon

30 EYL CMT
6

11:00

Atölye Çılgın Çocuk Orkestrası

Akbank Sanat

16:00

Söyleşi Türkiye Caz Ağı Paneli: Müzik Yoluyla Mekânı Kavramak

Yeldeğirmeni Sanat Merkezi

19:00

Konser Hend

North Studio

20:00

Söyleşi Caz'ın Kıtaları

Outro Record Store

22:00

Konser Gabi Hartmann

Babylon

22:00

Konser LoftCaz Plak Seçkisi

Outro Record Store

01 EKİ PAZ
2

18:30

Konser İdil Naz Dönmez & Rüzgar Yıldırım

Alan Kadıköy Amfi Tiyatro

20:30

Konser Ozan Musluoğlu Quartet ft. Kerem Görsev

Alan Kadıköy

02 EKİ PZT
1

20:30

Konser Lakecia Benjamin “Phoenix”

Ses Tiyatrosu

03 EKİ SAL
3

19:00

Konser Wayne Shorter Anısına

Akbank Sanat

20:00

Konser Şevket Akıncı, Mehmet Korkmaz, İlhami Tunç Gençer

Arter

20:30

Konser Sissoko / Segal / Parisien / Peirani “Les Egarés”

Cemal Reşit Rey Konser Salonu

04 EKİ ÇAR
3

19:00

Konser Zoe Rahman Trio "Colour of Sound"

Akbank Sanat

21:30

Konser Immanuel Wilkins Trio

Babylon

21:30

Konser Tribute to Ella & Louis

Nardis Jazz Club

05 EKİ PER
2

19:00

Konser Bulut Gülen “Bosphorus Train”

Akbank Sanat

21:30

Konser Hidden Orchestra

Babylon

06 EKİ CUM
2

20:30

Konser Ladies and New Standards

Zorlu PSM, Turkcell Platinum Sahnesi

22:00

Konser Mehmet Uluğ Gecesi: İlhan Erşahin & Friends

Babylon

07 EKİ CMT
4

11:00

Atölye Çılgın Çocuk Orkestrası

Akbank Sanat

15:00

Söyleşi Afro-Cuban Jazz: Tarihi ve Bugünü

Akbank Sanat

20:30

Konser Tord Gustavsen Trio

Zorlu PSM, Turkcell Platinum Sahnesi

22:00

Konser Erik Truffaz "Rollin’ & Clap!"

Babylon

08 EKİ PAZ
3

11:30

Konser Cazlı Brunch

Serenita, SES Eşitlik ve Dayanışma Derneği Lokali

16:00

Konser Alara Tütüncü Duo

MSGSÜ Tophane-i Amire Kültür ve Sanat Merkezi

19:00

Konser Seçil Akmirza & Alp Ersönmez Band

Bizim Tepe

Etkinliği takviminize ekleyin

E-Bülten'e üye olun